Cursus Systems Engineering voor Patiënten – Les 5: AHoY: een navigatiesysteem voor je gezondheid
- henrymulder
- 10 nov
- 5 minuten om te lezen

“Een goed dashboard zegt niet alleen waar je rijdt, maar helpt je kiezen hoe je wilt rijden.”
1. Van cockpit naar navigatiesysteem
In de voorgaande lessen bouwden we vooral aan de cockpit: metertjes, sensoren, datastromen. Dat is het Observeren.
Maar een cockpit zonder navigatie voelt als rijden door een onbekend land met alleen een toerenteller en verlies je de Oriëntatie. Dit is de tweede stap van de OODA-loop.
Daarom zetten we in deze les een grote stap: we ontwerpen niet alleen een dashboard, maar een persoonlijk navigatiesysteem voor gezondheid.
Eentje dat rekening houdt met:
jouw routevoorkeuren (snel, eco, rustig),
de verkeersregels (medische richtlijnen),
de situatie van dit moment (energiepeil, stress, glucose),
én jouw gewenste bestemming (gezondheid).
2. Ontwerpen ís kiezen: de vijf bouwstenen
De architect komt nu bovendrijven en met de kennis van wat de mogelijkheden zijn ga je keuzes maken om vernuftig een oplossing te maken. Met Archimedes (links op de foto) als voorbeeld ga je op zoek naar het eigen eureka moment. Tegenwoordig maak je natuurlijk gebruik van AI (Archimedes Included) om ontwerpen te maken en uit te werken. Je moet deze ontwerpen en uitwerkingen ervan wel kunnen controleren om via hallucinaties niet met onzin te eindigen. Human Expert In The Loop (HEITL). Een goede manier is het als expert de chatbot te voeden met bouwblokken die controleerbaar zijn; Retreival Augmented Generation of RAG. Dat maakt mij dus een 'raggende man', maar dat heeft niets te maken met de popgroep. Mijn manier is mij bekende modellen als bouwstenen te gebruiken. Een model is uitgekristalliseerde kennis in samenhang rond een bepaald onderwerp zoals een functie.
De eerste keuze is je eigen voorkeuren. Daarvoor kies ik Oplossingsgericht Werken en specifiek het SoFAP-P protocol van Cauffman en Weggeman. De reden is dat het zich richt op de oplossing die voor jouw werkt, de interactie met de omgeving van zorgverleners vormgeeft en een wetenschappelijke vertaling geeft die gemakkelijk is te digitaliseren.
Zo was het heel gemakkelijk om een Chatbot het protocol te laten volgen in de chat en op een prettige manier in dialoog een vragenlijst te vullen. Resultaat is snel inzicht wat je echt als resultaat wil behalen (wondervraag) en wat daarin haalbare stappen zijn (schaalvraag):
Wat gaat er al goed?
Wat wil je dat er beter gaat?
Wat is de volgende kleine stap?
De eigen inzichten uit de data van de apps kunnen hier al helpen om antwoorden te kunnen geven op de vragen. Vragen die zijn gestructureerd met de volgende bouwsteen waar ik bekend mee ben, Positieve Gezondheid.
Om de vragen en doelstellingen te rubriceren geeft Positieve Gezondheid met de zes domeinen en 7 vragen per domein een eenduidige classificatie. Deze classificatie past ook goed bij oplossingsgericht werken.
De mogelijkheden van interventies vergen een andere indeling en vergen een derde bouwblok. Daarin volg ik mijn eigen boek en kies het bij de eerste lijn bekende ICF-Model omdat het de verbanden weergeeft tussen je lichaam, gezondheid, gedrag, omgeving en de mogelijkheden tot participatie en activiteiten. Interventies adresseren één of meer van de aspecten van het model.
Of de interventies ook haalbaar zijn hangt af van de mogelijkheden om je heen, ofwel tot welke resources aan mensen, middelen en omstandigheden heb je tot je beschikking. Iets wat bij gedragsverandering erg belangrijk is. Daarvoor hebben we bouwblok vier, een model uit de GGZ. In dit geval de R-ACT en het toepassen van resource groepen.
De website over R-ACT geeft aan: "De resourcegroep is een groep mensen, door de cliënt uitgekozen, die voor de cliënt belangrijk is en die hem helpt persoonlijke, zelfgekozen hersteldoelen te bereiken. Deze doelen kunnen te maken hebben met alle dimensies van herstel, zoals persoonlijk herstel (herstel van identiteit), maatschappelijk herstel (zinvolle participatie) en herstel van gezondheid (behandelen en verbeteren van lichamelijke en geestelijke symptomen). Het belangrijkste kenmerk van de resourcegroepenmethodiek is dat eigenaarschap en regie bij de cliënt liggen. Hij is de beoogde regisseur van de groep en wordt uitgedaagd na te denken over wie hij in de groep zou willen (‘nomineren’)."
Nu is het zaak de juiste combinatie te vinden in wat je wil, uitgevraagd via SoFAP-P in termen van Positieve Gezondheid, wat er kan in termen van interventies over het spectrum van de aspecten van het ICF-model met de mogelijkheden om het uit te voeren in kaart gebracht via R-ACT. Hoe breng je integraal samenhang in dit alles? Ik zei dat het complex was! Tijd om die stevig te omarmen.
Gelukkig komt daar mijn bedrijfskundige ervaring naar voren om bouwblok vijf te vinden. Elk bedrijf is bezig om te kijken wat hun klanten willen en om te zetten naar de achterliggende technische mogelijkheden en logistiek. Een methode daarvoor is QFD, ofwel Quality Functional Deployment met onder andere de Voice of the Customer (VoC) en House of Quality (HoQ).
De VoC zijn de antwoorden op de vragenlijsten, de stem van jou.
Het House of Quality (HoQ) is jouw rekenhart om de routekeuzes te berekenen, net als een navigatiecomputer.
Het wordt berekend door elke combinatie van doel (WAT wil je bereiken) en interventie (Hoe kun je het bereiken) een gewicht te geven aan de hand van de relaties tussen doel en interventie:
Positieve Gezondheid (WAT) × ICF Interventies (HOE)
Hoe sterk is de relatie?
Wat beïnvloedt wat?
Wat levert efficiënte vooruitgang op?
Positieve Gezondheid geeft je 42 soorten doelen van WAT er voor jou toe doet zoals fitheid, zingeving, ritme, relaties, mentale ruimte, veerkracht, participatie.
Het ICF-structuur biedt de mogelijkheden over HOE de doelen te bereiken door interventies op:
Functies → slaap, glucose, stress, pijn
Activiteiten → bewegen, werken, plannen
Participatie → meedoen, rollen, energie
Omgevingsfactoren → hulpmiddelen, ondersteuning
Persoonlijke factoren → voorkeuren, overtuigingen
Door de interventies te relateren met je persoonlijke doelen ontstaat een overzicht wat wel werkt of niet. Deze relatie wordt bepaald door wat de evidentie is voor de interventie, mechanisme hoe het werkt, fit met de doelstelling vanuit bijvoorbeeld richtlijnen en de haalbaarheid vanuit je beschikbare resources om het doel met deze interventie te realiseren. Door het combineren van de sterkste relaties (evidentie, mechanisme, fit en haalbaarheid) krijg je een aantal alternatieve interventieroutes, net als het navigatiesysteem je alternatieve routes geeft om je bestemming te bereiken met verschillen in tijd, tolwegen, verkeersdrukte en verbruik. Op basis hiervan maak je een besluit.
Het bepalen van de relaties vergt veel rekenwerk, ca. 2000 relaties met elk 20 factoren, en die doe je zelf niet met de hand. Maar de algoritmes zijn bekend en de computer doet de rest. Daar kom ik in een latere les op terug.
AHoY: Adaptive House of You
Als de vijf bouwstenen worden gecombineerd krijg je een persoonlijk navigatiesysteem die zich continu aanpast (adaptief) aan je situatie en van daaruit een nieuwe route berekend. Dit is het ontwerp. Om het ontwerp een naam te geven grijp ik terug op het feit dat dit ontwerp is bedoeld dat het systeem zich aan jouw aanpast en is gebaseerd om de House of Quality; Adaptive House of You. En AHoY is ook een roep om de aandacht op jou te vestigen: "hallo, ik ben hier".
3. De analogie: Google Maps voor je gezondheid
Alhoewel het ontwerp ingewikkeld is, kunnen we de werking simpel uitleggen.
De cockpit meet (snelheid, brandstof, temperatuur).
Het navigatie geeft de route aan (files, afslagen, voorkeuren).
Jij bestuurt waar je heen wil.
4. Waarom bestaande portalen dit nooit zullen kunnen
Een portaal is een archief en passief, jouw AHoY is een navigatiesysteem en actief. Het verschil?
Een portaal zegt:
“Hier is je data.”
AHoY zegt:
“Dit is waar je staat,
dit is waar je heen wil,
dit is nodig om je doel te bereiken,
en dit is jouw eerstvolgende slimme stap.”
En het mooiste?
Het houdt rekening met jouw rijstijl.
6. Vooruitblik naar Les 6
In Les 6 gaan we verder met besluiten nemen hoe het stuur te draaien, te schakelen, gas te geven of te remmen. Dit is de D in OODA.
We gaan kijken hoe past jouw Adaptive House of You in het grotere zorgsysteem.
Hoe werken coaches, apps, data, ICF-niveaus en feedbacklussen samen?






























Opmerkingen